به گزارش اقتصاد روز؛ آذرماه 1361 و در همان روزهای دفاع مقدس بود که موضوع ترافیک زیاد کشتی ها در بنادر جنوب کشور برای تخلیه بار، مشکلاتی را برای کشورمان ایجاد کرده بود.

موضوع تأمین کالای اساسی مردم به لحاظ کاهش کالای اساسی در کشور و نگرانی حمله به کشتی ها از سوی دولت متخاصم صدام، نگرانی هایی را ایجاد کرده بود و باید هر چه سریع تر این کالاها از کشتی ها تخلیه می شد.

همان روزها، حضرت امام خمینی (ره) در پیامی تاریخی، از کامیون‌داران کشور خواستند در تخلیه بار بنادر و کشتی ها مشارکت کنند تا هر چه سریع تر کالای اساسی در کشتی ها تخلیه شود و به دست مردم برسد.

26 آذرماه بود که کامیون‌داران به فرمان امام خمینی (ره) لبیک گفتند و در بسیجی عمومی، به سمت بنادر جنوبی کشور برای تخلیه بنادر از کالاها شتافتند و بدین ترتیب این روز نیز در تاریخ جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی دیگر از روزهای سرنوشت ساز این مرز و بوم ثبت شد.

پس از آن در سال 1376 و به پیشنهاد وزارت راه و ترابری وقت، در راستای قدردانی از زحمات این قشر تلاش‌گر و شناخت جایگاه شبکه حمل و نقل جاده ای، این روز سرنوشت ساز (26 آذر) به عنوان «روز ملی حمل و نقل» شناخته شد.

در آن روزها با وجود آنکه اغلب ناوگان کامیونی خودمالکی و خصوصی بود، کامیون‌داران از جان و دل مایه گذاشتند تا در دوران دفاع مقدس، سفره مردم خالی نباشد و بار مردم روز زمین نماند.

امروز هم با وجود آنکه نسل دیگری از راننده ها وارد عرصه فعالیت در این بخش شده اند، اما فعالان این صنف با همین روحیه در جاده های کشور تردد می کنند تا بارها روی زمین نماند.

در دوران شیوع کرونا که به اغلب صنوف تاکید می شود در خانه بمانند و ترددها کاهش یابد، قشر زحمتکش راننده ناوگان عمومی در جاده های کشور تردد دارند تا بار دیگر کالاهای اساسی در بنادر نماند.

در حال حاضر و در کشور ما 93 درصد کالای کشور از طریق ناوگان حمل و نقل عمومی جاده‌های جابه‌جا می‌شود و این نشان از اهمیت این مدل حمل و نقلی و نقش استراتژیک آن در تأمین کالای کشور دارد.

* حمل 325 میلیون تن کالا توسط کامیون داران در 8 ماه اخیر

مدیرکل حمل و نقل کالای سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای در این باره به خبرنگار فارس می گوید: در همین تحریم‌های ظالمانه و شیوع کرونا که همه مردم تشویق به در خانه ماندن، می‌شوند در 8 ماه امسال 325 میلیون تن کالا توسط کامیون‌ها در کشور جابه‌جا  شد که نسبت به مدت مشابه پارسال 6 درصد هم رشد داشته است.

به گفته غلامحسین دغاغله، این 325 میلیون تن کالا از طریق 21 میلیون سفر جاده‌ای جابه‌جا شده است، 68 میلیون تن از این میزان کالا، کالاهای غذایی، کشاورزی و دامی است که این نشان از تلاش قابل توجه بخش حمل کالای جاده‌ای، که 100درصد آن هم خصوصی است، دارد.

وی می گوید: پس از شیوع کرونا رانندگان حتی یک روز هم کار خود را تعطیل نکردند شما دیدید در کشورهای پیشرفته مردم در شیوع کرونا، به فروشگاه‌های بزرگ هجوم بردند و قفسه کالاها را خالی کردند اما در کشور ما با زحمات همین رانندگان، کمبود کالا در کشور احساس نشد و پیشِ مردم، رو سفید ماندیم.

به گفته مدیرکل حمل و نقل کالای سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای، از اسفند 98 تا کنون با رشد 27 درصدی بارگیری و سفر نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه بوده‌ایم.

* حمل سالانه 482 میلیون تن کالا از طریق 375 هزار دستگاه کامیون با همت 500 هزار راننده

دغاغله می گوید: در کشور 500 هزار نفر راننده بخش حمل کالا داریم که از طریق 375 هزار دستگاه کامیون، سالانه 482 میلیون تن کالا جابه‌جا می‌کنند و حتی برخی مواقع از امکانات مناسبی هم برخوردار نیستند که در این راستا ضرورت دارد رانندگان بیشتر مورد توجه قرار گیرند.

*راننده ها در خط مقدم اقتصادی کشور فعال هستند

دبیر کانون انجمن‌های صنفی کامیون‌داران کشور هم در این باره به فارس می گوید: کامیون داران و راننده‌ها در همه دوران پس از انقلاب نقش خود را برای خدمت به کشور ایفا کرده اند، همین 26 آذر ماه که روز ملی حمل و نقل است را همین راننده‌ها آفریدند.

به گفته احمد کریمی، در دوران دفاع مقدس و حوادث غیرمترقبه و بسیاری از موارد دیگر همین راننده‌ها بودند که در خط مقدم اقتصادی کشور فعال بودند و اجازه ندادند بار مردم روی زمین بماند و امروز هم دولت باید به مشکلاتشان توجه کند.

به گفته وی، با این حال و با وجود زحمات گستره کامیون داران برای حفظ اعتلای این مرز و بوم باز عده ای هر از گاهی سعی در حاشیه سازی برای این قشر زحمتکش دارند و به عنوان مثال ادعا می شود برخی کامیون داران نهاده های دامی را با خاک قاطی می کنند که این اتهام برای راننده های کامیون سنگین تمام می شود و غیرمنصفانه است.

به گفته کریمی اینکه یک نفر با عنوان راننده بحث اختلاط نهاده‌های دامی را انجام داده باشد، قرار نیست به نام همه راننده‌ها تمام شود و تمام کارهایی که آقایان به صورت تشکیلاتی در مورد نهاده انجام می‌دهند، نباید به راننده نسبت داده شود و راننده فدا شود.

دبیر کانون انجمن‌های صنفی کامیون‌داران کشور در پاسخ به این سوال که آیا صنف کامیونداران از اقدامات سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای به عنوان متولی این بخش حمل و نقل رضایت دارند؟ گفت: به هر حال اجرای موضوعاتی نظیر محاسبه کرایه حمل کالا براساس تن کیلومتر تا اندازه ای بخشی از نیاز‌های رانندگان را تامین کرده است.

* موانع پیش روی راننده های فعال در ناوگان عمومی جاده ای؛ از گرانی قطعه تا نبود لاستیک

با وجود همه تلاش های بخش حمل و نقل عمومی جاده ای، فعالان این عرصه با مشکلات زیادی مواجه هستند که ضرورت دارد مورد توجه دولتمردان قرار گیرد، مشکلاتی که اگر آسیب شناسی شود درصد بالایی از آن ریشه در داخل دارد و با کمی توجه ویژه، حل شدنی است.

یکی از بزرگترین مشکلات این قشر، در حال حاضر گرانی بی حد و حصر قطعات و لوازم یدکی ناوگان و غیرهمسطح بودن کریه های حمل با هزینه های تعمیر و نگهداری کامیون و البته اتوبوس است.

در حال حاضر قیمت لاستیک ناوگان عمومی جاده ای در بازار آزاد افزایش سرسام آوری دارد و تا هر جفت 20 میلیون تومان هم می رسد، لاستیک با نرخ های مناسب تر و به اصلاح دولتی هم به قول راننده ها نایاب است، همچنین روغن نیز گران شده است و هر تعویض روغن تا 4 میلیون هم برای این ناوگان هزینه دارد.

همچنین قیمت هر دستگاه کامیون و البته اتوبوس تا 2.5 میلیارد تومان هم رسیده است، در بخش ناوگان عمومی جاده ای اغلب ناوگان خصوصی است و درواقع سیستم خودمالکی حاکم است که تأمین این ارقام برای تهیه ناوگان یا نوسازی ناوگان برای این قشر مشکل است.

از سوی دیگر ما با ناوگان فرسوده کامیونی در کشور مواجه هستیم، متوسط سن ناوگان کامیونی در حال حاضر بیش از 20 سال است، که البته در این حوزه تلاش هایی از سوی دولت صورت گرفت و نوسازی ناوگان در دستور کار قرار گرفته است که شامل نوسازی از محل تولید داخل با ارائه تسهیلات و همچنین ورود کامیون های خارجی با عمر حداکثر 3 سال و استانداردهای روز اروپا است.

همچنین کامیونداران در برخی فصول سال با مشکل کمبود تقاضای حمل کالا مواجه هستند و در این حوزه نیز واسطه گریی های ایجاد می شود که بار را بدون نوبت به افرادی می سپارند که بتوانند ارقامی بابت حق واسطه گری بپردازند.

* راننده هایی که کامیون خود را به خاطر گرانی لاستیک و قطعه فروخته اند و امروز سوخت قاچاق می‌کنند

‌یکی از راننده های فعال در این صنف به خبرنگار فارس می گوید: کل ارتباطات سیستم حمل و نقل بر دوش رانندگان است، اما این قشر از سوی دولت حمایت نمی‌شود، ضمن آنکه عده‌ای سودجو وارد این عرصه شده و فعالیت مفید و سالم بسیاری از رانندگان کامیون و اتوبوس را زیر سؤال برده‌اند.

وی می گوید: با نوسانات ارزی و تورم یکی دو سال اخیر، قیمت انواع کامیون و البته اتوبوس بسیار گران شده است از آن طرف هم کرایه های فعلی حمل نسبت به هزینه های این شغل، پاسخگو نیست و راننده ها و کامیون داران در امور مالی زندگی خود با مشکل مواجه هستند.

به گفته این راننده کامیون، عده ای پیش از این کامیون خود را از طریق تسهیلات لیزینگی خریداری کرده اند و اقساط سنگین پرداخت می کنند اما با توجه به سنگین بودن اقساط همچنین افزایش هزینه های زندگی و افزایش هزینه های تعمیر و نگهداری خودرو، امکان پرداخت اقساط تسهیلاتشان را ندارند و بسیاری از آنها سعی در فروش کامیون خود دارند.

به گفته وی حضور دلالان و یا رانت شرکت های بزرگ حمل و نقل موجب شده است برخی راننده ها با مشکل کمبود تقاضای بار مواجه باشند و برخی دیگر از کامیون داران هیچ گاه در صف دریافت بار نمانند.

وی افزود: عده ای دیگر از راننده ها هم در شرایطی که هزینه های نگهداری کامیون با درآمد آن همخوانی ندارد، کامیون خود را فروخته اند و راننده اتوبوس شده اند، راننده کامیون هایی بودند که در این بخش خیلی فعال بودند اما به علت همین مشکلات امروز، کامیون خود را فروخته اند، از محل سود بانکی نقدینگی که حاصل کرده اند رقمی دریافت می کنند ضمن آنکه خود هم راننده اتوبوس در یکی از خطوط جاده ای مسافری شده اند.

وی اضافه کرد: یکی دیگر از همین راننده کامیون ها به قول خودش قاچاقچی سوخت شده است. در واقع راننده اتوبوس شده است و هر از گاهی هم مقداری سوخت با اتوبوس جا به جا می کند و تا از محل ما به تفاوت قیمت سوخت سودی حاصل کند؛ ببینید اتوبوسی که با 10 مسافر از زاهدان به شهرهای مرکزی کشور می آید باید هزینه های راننده اول و دوم و مهماندار اتوبوس همچنین هزینه سوخت و تعمیر و نگهداری بالاخره به نحوی تأمین شود.

*مشکلات بیمه راننده های ناوگان عمومی جاده ای دست و پا شکسته حل شده است

یکی دیگر از راننده ها ضمن اشاره به مشکلاتی که عموم راننده های اتوبوس و کامیون با آن مواجه هستند، به خبرنگار فارس می گوید: از مشکلاتی که برخی راننده ها با آن مواجه هستند، موضوع بیمه (خویش فرما) و بیمه تکمیلی برای خانواده (همسر و فرزندان) است که در برخی ایام این مشکلات بروز و ظهور می یابد و باید دولت برای آن برنامه ریزی همه گیر و جامع داشته باشد و در کل کشور یک قانون برای آن اجرا شود.

این راننده ناوگان عمومی جاده ای معتقد است سهمیه سوخت بر اساس پیمایش کماکان نسبت به میزان مصرف خودرو کمتر است و در برخی روزها ما باید گازوئیل با نرخ آزاد خریداری کنیم که همین موضوع هم موجب می شود هزینه های ما افزایش یابد.

 به هر حال روز 26 آذر و هفته حمل و نقل بهانه ای است که با نگاه ویژه به مشکلات این قشر زحمتکش کشور، سعی شود در طول سال و با برنامه ریزی مشخص و قانون گذاری دقیق، به گونه ای عمل شود که ناوگان عمومی حمل و نقل جاده ای به عنوان رگ های شریانی حیات اقتصادی این کشور، حداقل از موانع موجود داخلی که موجب رکود آنها می شود، خلاص شوند تا حمل و نقل کامیونی کالا و البته جا به جایی مسافری جاده ای تسهیل و روان شود.

منبع: فارس