انتقال آب خزر به سمنان شیرازه اکوسیستم استان‌های شمالی را از هم می‌پاشد
بیست وهفتم مهرماه اولین واکنش مدنی مردم استان مازندان در اعتراض به انتقال آب از مازندران به سمنان بود. مردم این استان و بخصوص بابل معتقدند که با انتقال آب شیرازه اکوسیستم استان‌های مازندران و گلستان و گیلان به طور کامل از هم خواهد پاشید.
به گزارش اقتصاد روز و به نقل از ایلنا، بسیاری از فعالان زیست‌محیطی نیز با انتقال آب دریای خزر به استان سمنان مخالفند به گونه‌ای که برخی از آنها می‌گویند اگر مسئولان روزانه بطری‌های آب معدنی موجود در بازار را بین مردم استان کویری توزیع کنند هزینه آن کمتر از انتقال آب از شمال کشور به سمنان خواهد بود.
الهه موسوی با توجه به اینکه جنگل‌های هیرکانی بیشترین تخریب را از این اتفاق خواهند دید، به ایلنا گفت: لوله‌گذاری‌ها در استان سمنان باعث تخریب این جنگل‌ها در ارتفاعات این استان نیز می‌شود، جایی تقریبا نیمه خشک که جنگل هیرکانی در آنجا به اتمام می رسد و مرز دو تا اکولوژی مختلف است. مرزی که یکسوی آن جنگل‌های هیرکانی و سوی دیگر آن جنگل‌های ایرانی و تورانی است نابود خواهند شد.مطالبه دیگر مردم استان مازندران آبزیان دریای خزر است که با بهم خوردن اکوسیستم منطقه، زندگی این موجودات یا کاهش پیدا کرده و یا نابود می‌شوند.
این فعال محیط زیست ادامه داد: گونه‌های ارزشمندی از جمله ماهیان خاویاری در دریای خزر وجود دارد که همین الان هم با کاهش سطح آب، زیست‌شان در منطقه گومیشان به خطر افتاده است. فوک خزری که بیشتر جمعیت آنها در حوزه دریای خزر در سواحل ایران هستند با انتقال آب در معرض انقراض قرار می گیرند. طبق نظر مسئولان درمانی مرکز لین هارد این گونه فوک در صورت انتقال آب قطعا بیشتر در معرض خطر و نابودی قرار خواهند گرفت و ممکن است کاملا منقرض شوند.
بسیاری از کارشناسان معتقدند ممکن است این اتفاق بر روی روابط سیاسی ایران و روسیه با توجه به حجم آبی که برداشت می‌شود تاثیر بگذارد آن وقت روسیه ممکن است میزان ورودی آب دریاچه آرال به خزر را کم کند که این موضوع بر روی دریای خزر بسیار تاثیر می‌گذارد
وی ادامه داد: تجمع مردم بابلسر هم اعتراض مستقیم به وزارت نیرو، شرکت مهاب قدس و سازمان حفاظت محیط زیست کشور بود که با درخواست وزارت نیرو برای انتقال آب موافقت کرده بودند. اگر چه این موافقت کلانتری به ظاهر مشروط بود ولی غیر قانونی است زیرا بدون مطالعات ارزیابی ، زیست محیطی با این طرح موافقت شد و تاکید فعالان محیط زیست این است که به هیچ عنوان طرح انتقال نباید صورت بگیرد .
این فعال محیط زیست اضافه کرد: بنیان های علمی و عملی این طرح کاملا مخدوش بوده و هزینه های ضد اقتصادی دارد. آب از پپسی و نوشابه کولا گرانتر خواهد بود. اگر بحث کمی آبی، آب شرب است بهتر است دولت به جای این طرح مخرب با نصف این هزینه آب معدنی در بین مردم استان سمنان توزیع کند که بازهم بدون محاسبه خسارت های زیست محیطی برایش کم هزینه تر خواهد بود.
شیرین‌سازی چه در مبدا و چه در مقصد عواقب خطرناکی دارد
این روزنامه نگار اظهار داشت: ما یک دانش بومی در حوزه آب داریم که قرن‌ها توانسته‌ایم با تکیه بر این دانش بومی تمدن کهن ایرانی را حفظ کنیم و اتفاقا مهم‌ترین کانون‌های تمدنی ایران در مناطق خشک کشورمان از جمله اصفهان و یزد توانسته‌اند آب را به اندازه در هر منطقه تقسیم‌بندی و مدیریت کنند و الگوی مصرف‌مان بر روی اصول مناسبی بوده که توانسته‌اند تا به امروز دوام بیاورند. متاسفانه درحکمرانی آب کشور ایران طی نیم قرن اخیر هیچ استفاده و توجهی به دانش بومی نمی شود. آن هم دانش بومی که قرن ها پیش در کنار زاینده رود آن تمدن را پدید آورد.
وی ادامه داد: طبق آماری اعلامی از سوی کارشناسان محیط زیست تا 20 سال آینده شاید ما اصلا جنگلی به معنی امروزی در شمال کشور نداشته باشیم. اجرای ابر پروژهایی مانند شیرین سازی و انتقال آب خزر می تواند طرح مخرب تری برای این جنگل‌ها باشد.
این روزنامه‌نگار ادامه داد: یکی از مشکلات اساسی که برای انتقال آب وجود دارد املاح به جای مانده از این آب است که کارشناسان و کنشگران محیط زیست به این مسئله بارها اشاره کردند که شیرین سازی آب چه در نقطه مبدا ساحل خزر چه در نقطه مقصد استان سمنان صورت بگیرد برای هر دو منطقه می‌تواند عواقب بسیار بزرگی اکوسیستمی داشته باشد.
وی با اشاره به تشکیل جلسه ای که با حضور مسئولان سازمان حفاظ محیط زیست، وزارت نیرو، نمایندگان شرکت مهاب قدس و برخی مدیران استان‌های سمنان و مازندران درباره نمک بجای مانده از شیرین سازی آب برگزار شد، افزود: در ابتدا کارشناسان سازمان محیط زیست گفته اند نمک باقیمانده باید در بالای صدمتر دریای خزر دوباره به دریا تزریق و دفن شود وزارت نیرو این کار را قبول نکرد و با کلی چانه زنی این رقم را به عمق 10 متری در دریای خزر رساندند که بسیار خطرناک است چرا که با افزایش شوری آب دریا ، تعادل اکوزیستی منطقه به هم می خورد و گونه های جانوری در این میزان از شوری آب منطقه نمی توانند زیست کنند.
طبق آمار اعلامی از سوی کارشناسان محیط زیست تا 20 سال آینده شاید ما اصلا جنگلی به معنی امروزی در شمال کشور نداشته باشیم. اجرای ابر پروژهایی مانند شیرین سازی و انتقال آب خزر می تواند طرح مخرب تری برای این جنگل‌ها باشد
موسوی با اشاره به اینکه آب دریای خزر از دریاچه آرال تامین می شود، گفت: بسیاری از کارشناسان معتقدند ممکن است این اتفاق بر روی روابط سیاسی ایران و روسیه با توجه به حجم آبی که برداشت می‌شود تاثیر بگذارد آن وقت روسیه ممکن است میزان ورودی آب دریاچه آرال به خزر را کم کند که این موضوع بر روی دریای خزر بسیار تاثیر می‌گذارد.
این روزنامه نگار گفت: بحث دیگر تغییرات اقلیمی منطقه شمال کشور است که هم اکنون در سواحل مازندران و گلستان کمبود آب خزر را به شدت شاهدیم و در ساحل بهشهر، بندر ترکمن و بخش‌هایی از تالاب گمیشان و یک چهارم خلیج گرگان خشک شده که باعث عقب نشینی و پس روی آب دریای خزر شده است. البته برخی از کارشناسان حوزه آب معتقدند در دوره های قبل نیز که این مشکلات وجود داشته باگذشت زمان برطرف شده ولی در شرایط کنونی که با پدیده تغییر اقلیم مواجه هستیم نمی‌شود پیش‌بینی کرد این کمبود آب در منطقه جبران شود.
وی با اشاره به اینکه خزر به آب‌های آزاد وصل نیست گفت: مسئولان نمی‌توانند بدون مطالعه چنین طرحی را اجرا کنند و قطعا روی میزان حجم خزر ممکن است تاثیرات زیادی بگذارد هرچند بسیاری از کارشناسان معتقدند حجم آب دریای خزر آن قدری هست که با این میزان برداشت کاهش صورت نگیرد.
کم آبی سمنان را بزرگ‌نمایی می‌کنند
از سوی دیگر و بنا به گفته دبیر تشکل‌های محیط زیست سراسر کشور در آمارهایی که وزارت نیرو در باره کمبود آب در استان سمنان اعلام می‌کند تناقضات بسیاری زیادی وجود دارد و بیشتر شبیه بزرگ‌نمایی است زیرا در بررسی‌هایی که خود وزارت نیرو انجام داده در سالهای اخیر گلستان جزو استان‌های خشک و در بعضی سالهای کم بارش بسیار خشک و بسیار خطرناک اعلام شده در حالی که سمنان از چنین شرایطی برخوردار نبوده است. بسیاریاز کارشناسان زیست محیطی نیز معتقدند دشت‌های بسیاری در استان سمنان وجود دارد که چندین سال است مورد استفاده کشاورزی قرار می‌گیرد . حتی کشاورزی غرقابی و کشاورزی سمنان هم با آب شیرین و به طور غیر قانونی از استان‌های گلستان و از سهم جنگل‌های زرین‌گل برداشت آب شده است. در 3 سال اخیر سمنان و بعضی از نقاط دشت بسطام و شاهرود بالاترین آمار باغداری رد کشور را داشتند . هم اکنون در سمنان صنایع آبر وجود دارد و چندین طرح طرح دیگر در دست مطالعه است که در تمامی جهان این صنعت را در کنار دریاهای آزاد راه اندازی می کنند. این صنایع در سیاست ها اگر اصلاح شود نیاز به کشیدن آب از مناطق شمالی کشور به سمنان نیست.
موسوی در ادامه با اشاره به اینکه در کشور استان‌های کم آب‌تری از سمنان از جمله سیستان وبلوچستان داریم، افزود: این استان بیش از نیم قرن درگیر آب آشامیدنی است و در برخی از مناطق کودکان برای تهیه آب مورد حمله گاندو و تمساح قرار می گیرند اما کسی به فکر ابرسانی به آنها نیست بنابراین این اصرار مسئولان که حتما باید آب از خزر به سمنان برود هنوز معلوم نیست.
