برج آزادی از ساخت تا امروز

به گزارش اختصاصی پایگاه خبری-تحلیلی اقتصاد روز؛
حضور سید عباس عظیمی مدیری که مدتها با ایشان از نزدیک آشنایی داریم.مدیری توانمند،مردمی و مدبر که افتخارمهر تایید بیش از نهصد هنرمند پیشکسوت در اداره امور و ساماندهی را با خود دارد، شایستگی این مدیر را نوید میدهد. یقینا مدیریت جدید ایشان به عنوان مدیر عامل مجموعه برج آزادی تغییر و تحولات سازنده و جدیدی را به دنبال خواهد داشت.
سرویس فرهنگ و هنر در سه یادداشت به بررسی برج آزادی از ساخت تا امروز میپردازد. در نیمه دوم دهه چهل قرن چهاردهم هجری شمسی ، طراحی دروازه غربی ورود به شهر تهران ، در مجاورت با فرودگاه بین المللی مهرآباد و بسیاری از مسیرهایی که از نقاط غربی کشور به تهران منتهی می شوند و در معرض دید مردم ، گردشگران ، میهمانان عالی رتبه سیاسی و نظایر آن قرار می گرفت ، به مسابقه گذاشته شد .
هدف ، طراحی بنایی یادمانی بود که علاوه بر داشتن تاثیرات بصری خاص ، تداعی کننده پیشینه تاریخی ، فرهنگی و هنری این سرزمین باشد و به عنوان نماد پایتخت ایران نیز ، محسوب شود .
در این مسابقه ، طرح ارائه شده توسط حسین امانت که در آن زمان یکی از دانشجویان سالهای پایانی رشته معماری دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود ، برنده شد . طرح او ، پس از پذیرش اولیه ، تکمیل و با دقت نظر خاص ، به نقشه های اجرایی تبدیل شد . نظارت بر حسن اجرا نیز بر عهده مهندسین مشاور حسین امانت و همکاران بود و محاسبات فنی توسط دفتر Ove Aroup انجام شد .

بخش اصلی این بنا طی سی ماه ، با کیفیت اجرایی بسیار بالا و جزییاتی که برای اولین بار برای این ساختمان طراحی شده بود ، اجرا و در 24 مهرماه 1350 هجری شمسی افتتاح شد و بخش های جانبی آن ، در سال 1353 هجری شمسی مورد بهره برداری قرار گرفت .

– نحوه استقرار بنا در سایت
زمین بنا، که میدان آزادی را تشکیل میدهد ، شکلی شبیه بیضی به مساحت 68 هزار متر مربع می باشد. مرکز بنای یادبود تقریبا در یک سوم شرقی راستایی که از امتداد محور شرق – غرب می گذرد، واقع شده است.
دهانه های بزرگ برج رو به شرق و غرب و دهانه های کوچک آن ، رو به شمال و جنوب طراحی شده اند.
هندسه ،شیب و عوارض طبیعی زمین
میدان تقریبا به شکل بیضی است. قطر بزرگ آن به طول 380 متر در راستای محور شرق-غرب و قطر کوچک به طول 210 متر در امتداد شمال – جنوب واقع شده است.
مساحت و محیط میدان به ترتیب حدود 68 هزار متر مربع و 980 متر می باشد. شیب زمین معادل 5/1 درصد و جهت آن از شمال به جنوب می باشد.

– اصول کلی حاکم بر طراحی فضای سبز و محوطه سازی
یکی از ویژگی های بارز این بنا، طراحی محوطه می باشد. الگوی هندسی به کاررفته در طراحی فضای سبز ،از طرفی شبیه به طرح ها و نقش و نگارهایی است که در طبیعت وجود دارد و می توان طرح هایی مشابه ان را در برگ گیاهان یا پوست حیوانات مشاهده کرد. خلاقیت به کار رفته در این طرح ، ایجاد نقش و نگارهایی است که مفاهیمی نظیر تکرار ، تشابه ، تغییرات فرم ، تکامل ، تقارن ، کثرت و وحدت و نظایر آن را تداعی می کند.
شش ضلعی هایی که در این طرح به کاررفته اند، نسبت به محور شرق – غرب متقارن بوده و مجموعه سبز و زیبایی را برای جای گرفتن بنای یادبود فراهم کرده اند .
طرح معماری بنا
– توصیف کالبدی
ترکیبی از دو جفت قوس که در صفحاتی متقاطع واقع شده و حجمی به رنگ سفید و به ارتفاع 45 متر را در چهار طبقه پدید آورده و به عنوان نمادی از تداوم فرهنگ ، هنر و تمدن ایرانی می باشند . با بدنه هایی از سنگ سفید که با شیارهایی به رنگ آبی فیروزه ای ، تقسیم بندی شده اند ، کالبد اصلی بنا را تشکیل می دهد .
با تناسبات به کار رفته ، ارتفاع شاخص و حریمی که برای دیده شدن بنا ، مفاهیمی نظیر عظمت گرایی ، شکوه ، استحکام ، زیبایی ، نظم ، هندسه ، برنامه ریزی و دقت اجرایی ارائه شده است .

سامان دهی فضایی عناصر بنا
– بررسی برنامه فضایی عناصر بنا
ایجاد بنایی یادمانی که یادبود 2500 سال تمدن ایران پس از هخامنشیان بوده و قابلیت تبدیل شدن به یک نماد هویتی برای شهر تهران را نیز داشته باشد ، از نیازهای اصلی طرح بوده است .
عناصر فضایی ، به صورت دو صفحه متقاطع در ساختاری متقارن ، پیرامون محورهایی که در امتداد جهت های اصلی جغرافیایی می باشند سامان دهی و در چهار طبقه توزیع شده اند .

بنای یادبود آزادی از بخش های متنوع گذرگاه پیشینیان ، تالار کهن ، سالن ایران شناسی ، سالن ایران نما ، سالن تشریفات ، تالار آینه ( سالن دیوراما ) ، سالن انتظار ، سالن دانستنی ها ، سالن نمایش ، کتابخانه و نگارخانه تشکیل شده است . بیشترین سطوح در عملکردهای ذکر شده در مکانی غیر از محل قرارگیری برج و در مجاورت آن ، در ترازی بین 5 تا 15 متر پایین تر از سطح زمین جای گرفته اند. ادامه در قسمت دوم