«خوالین» گنجی پنهان در دامان عروس زاگرس

به گزارش اقتصاد روز، یک رودخانه قدیمی نمکی به نام خوالین در چند ده کیلومتری حوالی شهر ایلام در یک منطقه مرزی به نام میمک بین ایران و عراق قرار دارد؛ خوالین از کوه‌هایی به نام گره چقا و چکر در منطقه بولی از توابع بخش چوار سرچشمه می‌گیرد.

رودخانه خوالین یکی از شورترین رودخانه‌های طبیعی ایران است که در گذشته تأمین کننده نمک غذایی ایلات مختلف استان ایلام بوده است؛ در گذشته کاروان‌های بسیاری برای برداشت نمک سالانه خود به این منطقه سفر می‌کردند و سختی‌های مسیر را به جان می‌خریدند؛ آب حاصل از این رودخانه در این منطقه به حدی شور است که حیوانات نمی‌توانند از آن بنوشند.

رودخانه خوالین سالیان سال است که زیباییش همه را مات و مبهوت خود کرده؛ خوالین در زبان کردی و محلی مردم ایلام به معنای سرزمین نمکی یا دره ‌نمکی است؛ این رودخانه راز و رمزی دارد، رازی که نشان از مواهب طبیعی و خدادادی پروردگار جهانیان است و رمزی ماندگار که شکر گزاری خالق بیکران هستی نتیجه آن است؛ رودخانه‌ای که هنوز می‌جوشد و در حاشیه خود نمک خوراکی تولید می‌کند.

 نمک این رودخانه دارای خاصیت درمانی است

محمدی یکی از گردشگران ایلامی گفت: بسیاری از مردم استان ایلام برای برداشت نمک طبیعی به این منطقه هجوم می‌آورند؛ این نمک علاوه بر خاصیت درمانی در نوع خود بی‌نظیر و کاملا طبیعی است.

وی افزود: برداشت نمک از این رودخانه‌ به سختی انجام می‌گیرد و باید حتما به صورت گروهی برای برداشت آن به این منطقه رفت؛ عشایر هر ماه برای برداشت نمک به این رودخانه سفر می‌کنند و از این نعمت خدادادی بهره می‌برند.

محمدی تصریح کرد: این نمک در تهیه غذا، دوغ، پنیر، کشک و … مورد استفاده قرار می‌گیرد و بسیاری از مردم معتقدند که این نمک برای باطل کردن سحر و جادو و همچنین دفع چشم زخم کاربرد دارد.

ملکی یکی از گردشگران ایلامی نیز  گفت: خوالین یا نمکلان نام روخانه‌ای است که در استان ایلام قرار دارد و هر ساله بسیاری از مردم ایلام برای برداشت نمک به منطقه سفر می‌کنند.

وی افزود: مردم ایلام پس از سپری کردن راه طولانی با استفاده از سنگ، کلنگ و تیشه با ضربه‌های محکم، صخره نمک را تسلیم توان و شجاعت خود می‌‌کنند؛ این نمک به دلیل استخراج از دل معدن با ناخالصی‌هایی همراه است که باید قبل از مصرف ناخالصی‌های آن را جدا کرد.

خوالین در فهرست آثار ناملموس ملی ایران به ثبت رسیده است

رائد ناصری‌فر کارشناس مردم شناسی  گفت: برای رسیدن به نمک مصرفی دلخواه بایستی قطعات نمک را به وسیله چوب، تیشه و روش‌های مختلف خورد کرد و آن را بر روی گونی، حصیر و امثال آن ریخته و با استفاده از وسیله‌ای شبیه هاون کوبید؛ نمک خورد شده را سپس از غربال عبور داده و در نهایت نمک یک دست و اعلا برای مصارف روزانه به دست می‌آید.

وی افزود: این رودخانه نمک در فهرست آثار ناملموس ملی کشور به شماره ۱۹۸۴ به ثبت رسیده است به گفته مردم بومی این منطقه شکل گیری توده‌های نمکی در دل این رودخانه تا اواسط پاییز نیز مشاهده می‌شود.

این کارشناس مردم شناسی گفت: استفاده از نمک به دلیل ارزش و تقدس خاصی که در میان مردم استان دارد برای رفع مشکلات و بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و همچنین در طب اسلامی بسیار قابل توجه است.

نمک طبیعی یکی از مواد غذایی ضروری برای بدن است و طبیعت نمک، گرم و خشک و اصلاح کننده غذا است یعنی غذا را سالم و گند زدایی می‌کند؛ نمک طبیعی که توسط بشر دستکاری نشده و در طبیعت وجود دارد؛ مثل نمک دریا که حاوی سدیم، کلر، پتاسیم، ید، منیزیم، روی و کلسیم به میزان لازم برای سلامت سلول‌های بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد و با تعادل خود نه تنها مضر نیست بلکه مفید نیز هست.

منبع: فارس