صید ترال اکثر ذخیره گاههای خلیج فارس را نابود کرد به گونه ای که صیادان محلی با کمترین صید به خانه باز می گردند.
به گزارش اقتصاد روز،در سالهای اخیر افزایش صید ترال در آبهای خلیج فارس و دریای عمان یکی از جنجالیترین اتفاقاتی بود که در حوزه صیادی شرق استان هرمزگان، صدای اعتراض بندرنشینان و صیادان محلی جاسک، سیریک و میناب را درآورد، به خصوص زمانی که کشتیهای چینی با مجوزهای رسمی سازمان شیلات ایران در آبهای ایران اقدام به صید ترال کردند. آتش خشم صیادان محلی بیش از پیش شد.
گفته صیادان محلی نشان میداد که این نوع صید که در آن از تور قیفی شکل بزرگ استفاده میشود، کلیه آبزیان از عمق دریا کف روبی میشدند. ترال یکی از مخربترین روشهای صید است که به زیستگاه و ذخایر آبزیان صدمات جبران ناپذیری وارد میکرد و به نوعی صید ترال تیشه ای بر ذخیره گاههای آبزیان ایران بوده و خواهد بود.
صید ترال خسارت به زیستگاه، شکستن مرجانها و حذف جلبکهای منطقه
از طرفی این نوع صید اثرات منفی بر روی اکوسیستمهای آبی و تنوع زیستی در منطقه دارد. استفاده از ادوات سنگین ماهیگیری در صید ترال تخریبهای وسیعی در کف دریاها ایجاد کرد که منجر به شکستن مرجانها و خسارت سنگین به زیستگاه و حذف جلبکهای دریایی شد.
افزایش بیکاری و مهاجرت صیادان نشانههای آشکار صید ترال
در سالهای اخیر صید ترال در آبهای ایران صورت میگرفت، و صیادان بومی به گمان اینکه خارجیها در حال بردن ذخایر آبی آنها هستند، حاشیههای زیادی ایجاد شد. از آنجایی که معیشت صیادان محلی وابسته به صید و صیادی است، با شروع گسترده صید ترال در منطقه، ذخایر آبزیان هم با مشکل روبرو شد و معیشت صیادان تحت تأثیر صیدهای صنعتی غیر استاندارد قرار گرفت، بیکاری و مهاجرت صیادان در شرق هرمزگان در دوسال اخیر شدت گرفت تا آنجائیکه برخی از صیادان ناخواسته برای تأمین هزینههای زندگی روی به انواع قاچاق آوردند.
کشتیهای ترال بدون توجه به قوانین و مقررات و بندهای موجود در مجوز صید از تمامی پهنه دریا برای صید استفاده میکردند. با نقض حریم دریایی، حتی تا نزدیکی سواحل محل تخم ریزی آبزیان هم اقدام به صید کردند. این تخلفات با خاموش کردن ردیاب کشتی و شبها با خاوش کردن چراغهای شناور دست به غارت آبزیان در محدودهای ممنوعه میکردند.
کشتیهای ترال در هر ساعت حداقل ۵۰۰ کیلو و حداکثر ۲ تن انواع و اقسام آبزیان را صید میکردند جدا از تخریب محیط زیست، عامل اصلی بیکاری هزاران صیاد در منطقه شرق استان هرمزگان و همچنین بیکاری هزاران صیاد در جنوب کشور شدند.
حال آنکه به گواه آمارها و ادعای صیادان بومی در شرق هرمزگان، پیش از این با هر بار رفتن به دریا ۵۰۰ تا ۶۰۰ کیلو ماهی صید میکردند اما اکنون با صید ترالی که صورت گرفته است با کاهش ماهیان و ذخایر آبزیان روبرو شده، که سفره صیادان خالی کرده است.
سو مدیریت که دامن صیادان شرق هرمزگان را گرفت
سوءمدیریت دولت و دستگاههای متولی با صدور مجوز صید ترال برای صیادان غیر بومی و اتباع بیگانه صورت گرفت، هر چند که صیادان این منطقه نسبت به کاهش ذخایر دریایی سالها اعتراض داشتند ولی از سوی دولت با بی مهری روبرو شدند. این سوءمدیریت دولت و دستگاههای متولی در نظارت بر برداشت ذخایر آبزیان، در طول این چند سال بحث کمبود صید و معیشت ساحل نشینان هم شد.
۴۰ درصد مردم منطقه شرق استان هرمزگان از راه صید و صیادی ارتزاق میکنند. اما از سال ۸۷ صید ترال در خلیج فارس و دریای عمان با اعطای مجوزهای صید از طریق شیلات ایران آغاز شد. در فاصله سالهای ۸۹ تا ۹۹ حدود ۱۰ سال ذخایر دریایی به غارت رفت.
صیادان از دریا دست خالی بر میگردند
احمد دُری از صیادان محلی شهرستان جاسک در گفتگو با خبرنگار مهر، گفت: دولت با صدور مجوز صید ترال که در آبهای شرق استان برای افراد غیر بومی و اتباع بیگانه صادر کرده است، کار و زندگی صیادان را مختل کرده بود، در حالی که مجوز صید جدید سالیان سال است برای ما صیادان این منطقه صادر نشده است.
دُری بابیان اینکه تنها راه در آمد و معاش مردم جاسک صیادی است اظهارداشت: با وجود اینکه گفتهاند از اول آذر ماه صید ترال متوقف میشود، همچنان نگران هستیم، از طرفی ترس ما این است که دوباره کشتیها برگردند و از همه مهمتر اینکه در این چند سال بخش اعظمی از ذخایر آبزیان در این منطقه از بین رفته است و تا بازسازی مجدداً چند سال طول خواهد کشید.
وی با اشاره به اینکه وضعیت صید در دریا وضعیت مناسبی نیست و میزان درآمد صیادان کاهش یافته است افزود: در کنار این مشکلات هزینهها و قیمت تجهیزات و لوازم صید و صیادی افزایش بسیار زیادی داشته است، که نبود صید از مشکلات اصلی صیادان برای تامین هزینهها است.
وی دلیل نبود صید در منطقه را صید بیرویه ترال توسط کشتیهای موسوم به چینی عنوان کرد و افزود: در طول این چند سال این کشتیها که با تجهیزات پیشرفته، تمامی گونههای آبزی در دریا را صید کردند، همین هم باعث شده تا صیادان سنتی امکان صید نداشته باشند.
صید ترال، زندگی صیادان محلی را نابود کرد
یکی دیگر از صیادان محلی جاسک در گفتگو با خبرنگار مهر، با اذعان به اینکه، سودی که از صید ترال بدست میآید فقط نسیب چند نفر آقا زاده میشود، گفت: از آنجائیکه همیشه مسئولان دولتی تاکیدشان بر این بود که با برداشت بیشتر از ذخایر دریا درآمد بیشتری به خزانه کشور میرود ولی در عمل تنها چند نفر از افراد خاص از این درآمد بهرمند شدند.
محمد پیشکی ضمن تشکر و قدردانی از مسئولانی که پیگیر ممنوعیت صید ترال بودند، اظهار کرد: از رادمهر فرماندار جاسک تشکر میکنم و تقاضا دارم که کاری کنند که به هیچ عنوان دیگر شاهد حضور گسترده کشتیهای صید ترال در منطقه نباشیم.
دولت تسهیلاتی را برای صیادان محلی در نظر بگیرد
وی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه در طول این چند سال به واسطه صید ترال، صید صیادان محلی کاهش چشمگیری یافت، خیلی از صیادان به بانکها، کمات و پاچال ماهی فروشی بدهکار شدند، لذا از مسئولان تقاضا دارم که با دادن تسهیلاتی کم بهره به کمک صیادان بیایند.
پیشکی تصریح کرد: از سال ۱۳۸۵ دیگر مجوز صید به صیادان داده نشده است، که با افزایش جمعیت صیادان نیاز است مجوز صید جدیدی برای آنها صادر شود.
وی ندادن مجوز صید جدید برای صیادان این منطقه را دلیلی بر زیاد شدن صید غیر مجاز عنوان کرد و افزود: شغل اکثر بومیان این منطقه صیادی است و معیشت زندگی آنها از راه دریا و صیادی است، در صورتی که مجوز صید هم ندارند و اینجا است که مجبورند به صورت غیر مجاز صید کنند.
شهرستان سیریک هم در تور صید ترال گرفتار شد
شهرستان سیریک یکی از سه شهرستان شرق استان هرمزگان است که صید ترال زندگی صیادان این شهرستان را مختل کرده است، این شهرستان با دارا بودن ۱۲۴ کیلومتر نوار ساحلی یکی از مناطق اصلی زیستگاه پرورش و ذخائر میگوهای سرتیز و موزی استان هرمزگان است. هر ساله با رهاسازی بیش از ۶۰ میلیون قطعه لارو میگو جزو شهرستانهای مهم در نوار ساحلی جنوب کشور به حساب میآید.
هر چند اداره شیلات در راستای تقویم ممنوعیت صید ماهیان و گونههای در معرض خطر اقداماتی از قبیل ساماندهی شناورهای غیر مجاز، بررسی و ارزیابی ذخایر گونههای در حال برداشت، کنترل مدیریت صیدگاهها، شناورها و ادوات صید توسط شیلات و یگان حفاظت در دریا و خشکی و ایجاد زیستگاه مصنوعی آبزیان به منظور جبران ذخایر دریا، برای مقابله با صید غیر مجاز در منطقه انجام داده است، ولی صید ترال در منطقه تمام این فعالیتها را نقش بر آب کرد.
رئیس اداره شیلات سیریک در گفتگو با خبرنگار مهر، با اذعان به اینکه، اقدامات شیلات برای مقابله با صید غیر مجاز و صید ترال، در زمانهای گذشته هم انجام میشد، گفت: ممنوعیت صید ماهیان و گونههای در معرض خطر، ساماندهی شناورهای غیر مجاز، بررسی و ارزیابی ذخایر گونههای در حال برداشت، کنترل مدیریت صیدگاهها، شناورها و ادوات صید توسط شیلات و یگان حفاظت در دریا و خشکی و ایجاد زیستگاه مصنوعی آبزیان از اقدامات اداره شیلات برای مقابله با صید غیر مجاز است که در گذشته هم انجام میگرفت.
سعید کوهی با بیان اینکه، یعقیناً صید غیر مجاز، و صید ترال، به صیدگاهها و آبزیان خسارت زیادی میزند، افزود: هر چند که در منطقه شرق استان هرمزگان صید ترال رایج است، اما، به منظور دفاع از حقوق معیشت ۴ هزار نفر صیاد بومی سیریک هر چه در توان داریم انجام میدهیم، لذا از این رو صید ترال در منطقه شهرستان سیریک بهشدت کنترل میشود و حتی طبق مجوزی که دارند کمتر از فاصله ۲۰۰ متری ساحل اجازه صید ندارند.
کوهی تصریح کرد: با توجه به کاهش منابع آبزیان دریایی به طرحهای پرورش میگو توجه ویژه شده است، چندین هزار هکتار زمین برای پرورش آبزیان به خصوص میگو در سواحل سیریک ایجاد شده است و بیش از ۵۰۰ هکتار از این مزارع در سواحل سیریک فعالیت میکنند.
وی با بیان اینکه پرورش میگو جزء طرحهای اقتصاد مقاومتی است افزود: سازمان شیلات حمایتهای ویژه ای در پرداخت تسهیلات به متقاضیان پرورش میگو داده است که با توسعه مزارعه پرورش میگو به خودکفایی برسند. بخصوص در صنعت تولید لارو میگو که لارو مزارع پرورش میگو توسط شیلات استان تامین شده است.
رئیس اداره شیلات سیریک خاطرنشان کرد: رهاسازی لارو میگو در دریا و زیستگاههای میگو تاثیر مستقیمی بر ازدیاد نسل گونه میگو و افزایش میزان صید دارد، در همین راستا هر ساله با رهاسازی لارو میگو در آبهای خور آذینی، باعث افزایش صید صیادان میشود.
وی با بیان اینکه اینکه لاروهای تولید شده از میگوهای مولد بومی است، گفت: لارو میگوهای تولید شده، از اول بهار تا اواخر خرداد در خورهای سیریک، به خصوص خور آذینی و جنگلهای حرا و مناطق نزدیک صیدگاهها رها سازی میشود
محمد رادمهر، فرماندار جاسک در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه برای احقاق حقوق صیادان محلی هر کاری که نیاز باشد انجام خواهم داد گفت: فرمانداری جاسک و خودم جزء نفرات اول بودم که به مشکلات صیادان گوش دادهام و پیگیری کردهام.
رادمهر با اشاره به اینکه برداشت از دریا به واسطه صید ترال نه تنها زندگی صیادان را مختل کرده بود بلکه حیات آبزیان و محیط زیست هم به خطر انداخته بود، اظهار کرد: ما برای اینکه بتوانیم این مشکل را به گوش مسئولان بالا دستی برسانیم چندین بار مکاتبات متعددی داشتیم و حتی برای پیگیری تا مجلس شورای اسلامی در تهران هم رفتیم.
وی با بیان این عنوان که، برای خارج کردن این کشتیها و ممنوعیت صید ترال پیگیریهای زیادی صورت گرفته است، افزود: خیلی از مسئولان شهرستانی و استان در کنار مردم مرزنشین ایستادهاند و پیگیر مشکلات آنها شدند. رئیس قوه قضائیه در سفری که به استان هرمزگان داشت به درد و دل صیادان گوش دادند و با پیگیریهای استاندار هرمزگان و حسین رئیسی نماینده مردم شرق در مجلس شورای اسلامی مشکلات صیادان تا حدودی رفع شد.
وی با بیان اینکه توقف صید ترال از خواسته بهحق صیادان جاسکی است، اظهار کرد: از همان روزهای ابتدایی که مردم و صیادان نسبت به این موضوع نارضایتی خود را اعلام کردند و از آنجائیکه معیشت مردم مهم است خواستههای مردمی با جدیت پیگیری شد. و نتیجه پیگیریهاممنوعیت صید ترال به مدت ۲ سال از ابتدای آذر ماه امسال شد.
فرماندارجاسک اضافه کرد: مصوبه لغو مجوز صید ترال به مدت دو سال خواهد بود. اجرای آن موجب افزایش ضریب امنیتی در حوزه اقتصاد و اشتغال دریا محور در شهرستان جاسک شود. همچنین در راستای معیشت ساحل نشینان و صیادان جاسک ۲۴۰۰ مجوز صید قانونی برای صیادان بومی در آینده نزدیک صادر میشود
فرماندار شهرستان جاسک با بیان اینکه در دفاع از حقوق قانونی مردم هر چه در توان داریم هزینه میکنیم اضافه کرد: در این شهرستان ۵۷۰۰ نفر صیاد فعالیت میکنند که معیشت آنها از راه دریا تامین میشود و همیشه به دنبال این هستیم که مشکلات صیادان رفع شود.
فرماندار جاسک بیان کرد: صیادان جاسکی از هجوم صیادان مهاجر به آبهای شهرستان جاسک ناراضی اند و تقاضا دارند که از آنها جلوگیری شود.
منبع: مهر