رشد صادرات صنایع فرهنگی ایران؛ عراق در صدر بازارهای هدف
نشست خبری چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کودک و نوجوان شهاب بغداد برگزار شد
صنایع فرهنگی کشور شامل حوزه‌های انیمیشن، بازی‌های ویدیویی، نوشت‌افزار و اسباب‌بازی در سال‌های اخیر جهش چشمگیری را تجربه کرده‌اند. کارشناسان این حوزه تأکید دارند که تداوم این رشد وابسته به توسعه بازارهای بین‌المللی و صادرات محصولات فرهنگی ایرانی است.
به‌گزارش خبرنگار ما، «صادرات» در حال حاضر مهم‌ترین مسیر رشد این صنایع محسوب می‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد اگر گسترش بازار هدف در خارج از کشور به‌سرعت انجام نشود، توسعه‌ی این بخش به دلیل محدودیت بازار داخلی کند خواهد شد.
عراق؛ اولویت نخست صادرات محصولات فرهنگی
با توجه به قرابت فرهنگی، سهولت دسترسی زمینی، ارتباطات سیاسی و جمعیت جوان، کشور عراق به‌عنوان نخستین و مهم‌ترین بازار هدف صادرات محصولات فرهنگی ایران انتخاب شده است. به گفته‌ی مسئولان انجمن‌های تخصصی، در دو سال گذشته پروژه‌های متعددی برای بازار‌سنجی و مخاطب‌سنجی در عراق آغاز شده و ساختار تاسیس دفتر دائمی صادرات در آستانه‌ی اجرا قرار دارد.
حضور گسترده تولیدکنندگان ایرانی در نمایشگاه عراق
در سال گذشته، برای نخستین‌بار ایران با مشارکت ۵۰ تولیدکننده و ارائه بیش از ۳۰۰ محصول فرهنگی در نمایشگاه اختصاصی کشور عراق حضور یافت. این حضور منسجم تجربه موفقی برای شناخت سلیقه مخاطب کودک و نوجوان عراقی بود. امسال نیز قرار است جمهوری اسلامی ایران با غرفه‌ای دو برابر سال گذشته (حدود ۵۰۰ متر مربع) در نمایشگاه آتی شرکت کند.
بخش‌های مختلف غرفه ایران شامل حوزه‌های انیمیشن، بازی، اپلیکیشن، کسب‌وکارهای فرهنگی و انجمن‌های تخصصی خواهد بود. همچنین برنامه‌ریزی شده تا نشست‌های مشترک با تجار عراقی، مسئولان آموزشی و تربیتی این کشور برگزار شود.
ضرورت ایجاد ساختار ملی صادرات فرهنگی
به گفته فعالان این صنعت، علی‌رغم ظرفیت بالای کیفی و کمی تولید در کشور، نبود هم‌افزایی و نهاد تخصصی صادرات فرهنگی از چالش‌های اساسی به‌شمار می‌رود. کارشناسان خواستار تشکیل شرکت‌های تخصصی در حوزه صادرات محصولات فرهنگی و حمایت بخش خصوصی و دولت برای شکل‌دهی شبکه دائمی صادرات فرهنگی ایران هستند.
بخش ویژه معرفی نویسندگان ایرانی و توسعه فرهنگ کتاب‌خوانی نیز برای نخستین بار فعال شده و برنامه‌هایی برای مذاکره با مدارس و مؤسسات تربیتی عراق در دستور کار قرار دارد.
گامی نو در مسیر بین‌المللی‌سازی صنایع فرهنگی
نمایشگاه امسال فرصتی برای شکل‌گیری شبکه صادرات فرهنگی ایران در بازار عراق است؛ بازاری که با ویژگی‌های فرهنگی و زبانی مشترک، بیشترین پتانسیل را برای توسعه پایدار صنایع فرهنگی ایران دارد. مسئولان برگزاری تأکید کرده‌اند که هدف، فراتر از نمایش محصولات، ایجاد پیوست فرهنگی و اقتصادی میان دو کشور و شناخت دقیق‌تر سلیقه مخاطب عراقی در حوزه کودک، نوجوان و جوان است.
در حال حاضر بیش از ۵ هزار نوع اسباب‌بازی ایرانی در بازار داخلی وجود دارد و ارزش این بازار حدود ۴۰۰ میلیون دلار برآورد می‌شود. به گفته انجمن‌های تولیدکنندگان، هدف اصلی در گام بعدی تبدیل این ظرفیت داخلی به صادرات پایدار است تا صنایع فرهنگی ایران جایگاه شایسته خود را در بازارهای منطقه‌ای به‌ویژه عراق پیدا کند.
تنوع و اهداف کشورهای شرکت‌کننده
طبق اعلام برگزارکنندگان، افزون بر ایران و عراق، حدود ۱۰ کشور دیگر از جمله کره‌جنوبی، ترکیه، لبنان، سوریه، اردن، مصر، عمان و پاکستان در این دوره حضور دارند. هر یک از این کشورها با رویکردی متفاوت در حوزه فرهنگی شرکت کرده‌اند:
کره جنوبی: ارائه محتوای آموزشی کودکان
ترکیه: تمرکز بر محصولات خلاق آموزشی و سرگرمی‌های نوجوانان
لبنان و سوریه: کتاب‌های تربیتی و مذهبی
پاکستان و عمان: صنایع دستی و اسباب‌بازی‌های سنتی
هدف مشترک این کشورها، گسترش بازارهای آموزشی و فرهنگی در عراق و ایجاد بستر تبادل فرهنگی با مخاطبان جوان منطقه عنوان شده است.
