اجتماعیمیراث فرهنگی

بیداری در طف

آیت الله دکتر ایمان ضرابی(پژوهشگر،استاد حوزه و دانشگاه)

)درخصوص عاشورا و درس هایی که می توان از این قیام و روز تاریخی گرفت؟
قیام سرورشهیدان عاشورا(ع) و یارانش درس های بزرگی به نسل های مختلف داده است و این قیام مانند دانشگاهی برای تمام ادوار تاریخ بشر آموزه های رفتاری ارائه میکند درس وفا و ایثار،جوانمردی و فتوت،آزادی،انسانیت،وفای به عهد و …اما یک درس از قیام امام حسین(ع)که بنده آن را نقطۀ مفقوده و یا کمتر پرداخته شدۀ این حرکت می دانم وجالب توجه اینکه همین امر باعث دوری ما در این دوره و برهۀ تاریخی از حقایق دین هم هست تاکید حضرت بر بکار گیری قرآن در همۀ جوانب زندگی فردی و اجتماعی است ؛بی شک دوری ما از قرآن این کتاب حیات بخش پیامد های أسفناکی را بدنبال خواهد داشت .
امام حسین(ع)نقطۀ ضعف مسلمانان را در آن زمان دوری آنها از قرآن می داند وبه مردم کوفه  میفرماید:به جانم سوگند، امام و پیشوای مردم کسی است که بر اساس قرآن حکم کند و به قسط قیام کند و از دین حق پیروی نماید و در راه خدا، خویشتن دار باشد».ببینید  آن حضرت با این پیام به رهبریِ طاغوت هایی که بر خلاف قرآن و حق و عدالت رفتار می کنند و همواره اسیر خواهش های نفسانی خود هستند خط بطلان کشیدند و به جهانیان اعلام کردند که هرگز حاضر به قبول چنین پیشوایانی نشوند؛ چرا که آنها مردم را به سوی گم راهی می کشانند و از خیر دنیا و آخرت محروم می سازند.
امروزه ما شاهد رهبری رسانه هایی هستیم که ذهن مردم و نسل جوان ما را از معنویت دور می کند و به سوی مادیگرایی صرف سوق میدهد لذا ما شاهد رفتارهای غیر متعارف بیمار گونه ای در سطح جامعه و زندگی افراد هستیم ؛اما سیره و روش امام حسین(ع) به ما آموخت که با تکیه بر قرآن به زندگی خود سمت و سویی درست دهیم و دنیایی با معنویت داشته باشیم وآزاد باشیم و در قید طاغوت های منحرف قرار نگیریم.


2)اصلی ترین و مهمترین علت قیام امام حسین؟
در یک نگاه کلی در تاریخ نخستین اسلامی می‌توان شاهد دو جریان عمده بود که عبارتند بودند از 1) جریان دین باور که مبتنی بردین سالاری بود. این جریان خواهان حفظ و ادامه‌ راه رسول خدا(ص) بود و با انواع تحریف‌ها و کج‌روی‌های فرهنگی و ناهنجاری‌های اخلاقی و ارزشی مبارزه کرد و با تغییر تاکتیک‌ها و روش‌ها لحظه‌ای در این راه کوتاهی نکرد.که بی شک ائمه اطهار (ع)، شاگردان و شیعیان مخلص دراین جریان قرار دارند. در این میان قیام امام حسین(ع)؛ مظهر عزت یک جامعه‌ توحیدی و انسانی است که می‌تواند الگویی کامل برای انسان‌ها در همه اعصار و زمان ها به شمار آید.

2) جریان سنتی یا سنت‌گرا که خواهان بازگشت به جاهلیت ثانی اما در لباس و لفافه‌ای از پوشش دینی بود. این جریان از دین مبینِ اسلام استفاده‌ی ابزاری کرد و باعث انحراف از اسلام ناب محمدی(ص)،معارف قرآن و شکاف روزافزون در میان مسلمین گشت.

امام حسین(ع) علل گوناگونی را در بیاناتشان برای این حرکت بزرگ خاطر نشان کردند مانند:از بین بردن بدعت‌ها و احیای سنت‌ها، امتناع از بیعت با یزید، دعوت کوفیان،  تشکیل حکومت دینی، جلوگیری از ظلم و ستم امویان بر امّت اسلامی خصوصاً شیعیان، جلوگیری از محو نام آل رسول(ص)، عمل به وظیفه‌ دینی و تکلیف شرعی و بیدار کردن دل‌های خفته مردم؛اما بنظرم مهمترین علت قیام امام (ع)که جنبۀ عمومی تر و ماندگار تری نسبت به بقیه علل و عوامل دارد و تا امروز موجب زنده ماندن اسلام شده امر به معروف و نهی از منکر است .
3)آیا تاکنون توانسته ایم در خصوص محرم و وقایع و رخدادهای ان به نسل های امروز آنچه وجود داشته را انتقال دهیم؟
قیام عاشورا یک چشمۀ جوشان است ،شما یک چشمه ای را در نظر بگیرید در عین حال که چشمه ثابت است و یک چشمه است اماهر کس آبی را مینوشد که تازه جوشیده و با ظرف قبلی که ازآن برداشته شد فرق دارد؛در خصوص این نهضت و انتقال شعائر از نسلی به نسل دیگه کارهای خوب و ارزشمندی انجام شده ازشعر شاعران آیینی و تالیفات مختلف با رویکردهای متفاوت و جالب ،ساخت فیلم و مستند ،سخنرانی ها و …اما هنوز هم این چشمه در حال جوشیدن است و جا برای کار هنوز وجود دارد ؛نمیشه گفت دیگه به انتهای معرفی این حرکت بزرگ رسیدیم؛اما بقول سهراب سپهری:
چشم ها را باید شست جور دیگر باید دید
باید با استفاده از ابزارهای روز و تکنولوژی بهتر و قوی تر هم به بررسی بیشتر زوایای مختلف این قیام پرداخت و نکاتی نو عرضه کرد هم در عرضه بروزتر وجذابتر پیش بریم تا موفق تر در این عرصه فعالیت کنیم.


4)هیئت های مذهبی چگونه می توانند در انعکاس نهضت عاشورایی نقش آفرینی کنند
؟
هیئات مذهبی فعالیت های خوبی در ضمیینه ترویج فرهنگ عاشورا از دیر باز داشته اند ؛من قبلا هم در سخنرانی هایم درهیئات سطح کشور گفتم که از عملکرد هیئت ها راضی هستیم اما قانع نیستیم ؛زیرا نباید هیات ها صرفا به سمت و سوی سینه زنی یا مداحی با سبک های نو سوق داده شوند هیات ها مراکزفرهنگی خوبی هستند برای ترویج معارف اهلبیت (ع)مخصوصا فرهنگ عاشورا و باید در کنار شور عاشورایی شعور عاشورایی را افزایش دهند البته این بدین معنا نیست که این کار در هیئت ها انجام نمی شود ؛می شود اما باید در بعد تعقل و شعور عاشورایی فعالیت های بیشتر صورت پذیرد مخصوصا که با وجود فضای مجازی و طرح شبهات فریبنده هیات ها هم باید در کنار سایر مراکز فرهنگی به پاسخگویی و رفع این شبهات در بین نسل جدید کمک کنند .البته قبلا هم این گله را داشتم به برخی هیئت های کشور که از برخی عملکرد های منفی و مخرب پرهیز کنند و بد نیست در اینجا اشاره ای کنم وآن اینکه خب دیده میشود که مثلا از سخنران یا مداحی دعوت میکنند و قرار دادهایچند صد میلیونی و حتی میلیاردی برای یک دهه میبندند؛خب این وقتی در سطح جامعه منتشر میشود پیامد های مخربی را بهمراه دارد و خب شنیده میشود که برخی حتی بخود من هم گفتند که آیا این صحیح است یا نه؟که خب واقعا هم درست نیست ؛اینکه در بین مردم این نگاه ایجاد شود که چرا عده ای در ایام سوگواری بدنبال نوعی بیزینس مذهبی هستند نمی گوییم که صله داده نشود اما میگوییم این صله معقول وعرف پسند باشد ،که خدای ناکرده ایجاد نگاه منفی نشود.یا در انتخاب شعروملودی شأن وجایگاه مجلس اهلبیت(ع)حفظ شوند نه اینکه هر چیزی که بنظر زیباست خوانده شود.ولی در مجموع هیات های مذهبی تلاش های خوبی در انعکاس نهضت عاشورا در این سالها از خود بجا گذاشتند.

مشاهده بیشتر

اخبار مرتبط

دکمه بازگشت به بالا