اتاق بازرگانی ایرانبازرگانیدسته‌بندی نشدهصنعت و تجارتیادداشت

خیانت به تاریخ اتاق بازرگانی، صنایع معادن و کشاورزی ایران

دکتر پرویز عطایی

اقتصاد روز – وقتی کتاب دوجلدی و خوش چاپ «ریشه های رشد شاخه های شکوفایی»و عدد بزرگ 127 بر وسط صفحه  و عنوان ریز «نکو داشت صد و بیست و هفتمین سال تاسیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران» در پایین صفحه را دیدم، بی اختیار توجهم را جلب کرد. چرا که من از طرفی حدود 4 سال «مدیر کل روابط عمومی» اتاق ایران بودم و از طرف دیگر یک روزنامه نگار با بیش از چهل سال سابقه و پژوهشگری با چند جلد تالیف، از این رو علاقه مند بودم به چنین کتابی، آن هم در چنین زمانی توجه کنم.

قبلا” البته مجموعه مقالاتی را در دو جلد  با همین نام دیده بودم که در سال 1389 چاپ شده بود و بپشتر نیز کتاب «از مجلس و وکلای  تجار تا اتاق ایران» را مطالعه کرده بودم. اما اکنون مطالعه این کتاب برایم جالب توجه بود ، شاید نامی و اثری از آن چهارسال تلاش بی وقفه ام بیابم، غافل از اینکه نه فقط نامی از من نیست، بلکه با مطالعه کتاب دریافتم که متاسفانه ، با بی انصافی کامل به تاریخ معاصر ایران و به ویژه تاریخ «اتاق بازرگانی، صنایع معادن ایران» نام ارجمند و درخور احترام یکی از پرسابقه ترین، موجه ترین، و  تاثیر گذارترین روسای اتاق نیز کلا حذف شده است.

اعجاب من آنجا بیشتر شد که دیدم بسیار آگاهانه و تعمدا”، تحت نفوذ افکار جناحی و مغرضانه ی باور نکردنی ، همچون دوران ساسانیان  که همه آثاراشکانیان از بین رفته است، تلاشی آگاهانه وبه عمد به کار برده شده است که نامی از مهندس سید علی نقی خاموشی ، شخصی که بیست و هفت سال عهده دار مسئولیت اتاق بازرگانی ایران بود،  واز دوران امام خمینی (ره) به عنوان فرد مورد وثوق ایشان تا سال 1386 سکاندار اتاق بوده است نیز برده نشود!!

براستی تعجب آور است که کسی خود بگوید: «هر ملتی که از تاریخ خود آگاهی داشته باشد آینده را تسخیر خواهد کرد»… در کتابی که با مقدمه او، و با مسئولیت او چاپ و منتشر می شود، چنین عمدا” و آگاهانه به تاریخ معاصر ایران بی اعتنایی شود!

البته از خانوم دکتر سهیلا ترابی فارسانی به عنوان پدید آورنده کتاب به ویژه سرکار خانم دکتر منصور اتحادیه ، که خود از پژوهشگران بنام در عرصه تاریخ ایران هستند نیز کاملا” جای گلایه و تعجب دارد که چرا چنین کار ناقصی را به عرصه پژوهش امروز تاریخ ایران عرضه نموده اند، بانویی که مجموعه اسناد زندگی عبدالحسین میرزا فرمانفرما را به پژوهشگران عرضه کرده است چرا بر چنین پژوهشی صحه نهاده است.

ما می دانیم که در مرداد ماه 1263 یعنی بیست و دو سال قبل از صدور فرمان معروف تاسیس عدالتخانه یا به اصطلاح«فرمان مشروطیت» پادشاه ایران با تشکیل «مجلس وکلای تجار» موافقت و حکم مربوطه را به نام امین الضرب صادر نموده است ..و از آن پس طی این یکصد وبیست و هفت سال (تا سال 1390) به تدریج اتاق بازرگانی ایران، روند تکاملیش را ادامه داده است.

انجمن اقتصاد دانان ایران، در دوره های پهلوی اول ودوم ، نقش تعیین کننده اش را در این میان بازی کرد، تا آنکه انقلاب اسلامی ایران در سال به رهبری امام خمینی 1357 به پیروزی رسید.

در دوران نهضت اسلامی بازار نقش غیر قابل انکاری را در موفقیت انقلاب و حمایت مالی از آن را به عهده داشتند و کار آفرینان ، کارخانه داران و تجار مومن و انقلابی ، گام به گام انقلاب را به رهبری امام خمینی (ره) پیش بردند.

در سال 1357 «اعتصاب های کارگری و کارمندی» به عنوان حربه ای علیه اقتصاد رژیم شا هنشاهی به کار گرفته شد و کمیته ای متشکل از بازاریان  وجیه المله، تحصیلکرده  و خوشنام، بر این برنامه نظارت داشت. پس از پیروزی انقلاب، وابستگان رژیم پیشین را بیرون راندند و کم کم، اتاق بازرگانی به عنوان «وحدت بخش امور بازگانی بخش خصوصی»  و رایزنی و همفکری با دولت های انقلاب و همچنین«رابط تجاری ایران و دیگر کشورها» به جایگاه ارزشمندی دست یافت.

جالب است بدانیم که آقای دکتر نهاوندیان، در جایگاه رئیس اتاق ایران، در زمان تهیه کتاب مزبور، طی گفت و گویی که با آقای «ططری» داشتند چنین می گوید: بعد از انقلاب با فضای فکری که در حوزه ی اقتصاد پیدا شد و همراه با سوء ظن نسبت به رژیم سابق بود، نسبت به نهادهای رژیم گذشته هم با یک بدبینی نظر می شد، بخصوص باتوجه به اینکه بسیاری از امکانات اقتصادی در رژیم گذشته در اختیار وابستگان به دربارو وابستگان  به حاکمیت بود. اصولا” نگاهی منفی به سرمایه داری وابسته، شکل گرفته بود که البته نقش غالب روشنفکری ایران در آن بی تاثیر نبود. به این سبب همچنانکه در سیاستگذاری های اقتصادی انقلاب می بینیم که البته با شرایط و اقتضائات جنگی هم این نظر تایید می شد نگاه نه چندان مثبتی نسبت به بخش خصوصی وجود داشت، ازاین روی، اتاق زمینه ای در اثر گذاری روی تصمیم گیری های اقتصادی نداشت و در مواضع مختلفی با یک نگاه منفی نسبت به نظرات اتاق برخورد می شد، اگرچه بلافاصله بعد از انقلاب با حکمی که از سوی مرحوم امام صادر شد، اصل اتاق حفظ شد و عده ای از افراد مورد وثوق عهده دار اداره اتاق شدند.

نگارنده با تشکر از ایشان ، در باب جملات آخرشان می پرسد: «این افراد مورد وثوق امام چه کسانی بودند؟».. آیا جناب آقای سید علی نقی خاموشی در راس آنهاد نبود؟!

من با حوصله کامل، 150 صفحه آغاز جلد اول کتاب «ریشه های رشد شاخه های شکوفایی» را بررسی نمودم و دریغا که از یکی از باغبانان ارجمند این بوستان، حتی نامی هم برده نشده است!!

درست مانند آنکه یک پژوهشگر به یک وزارتخانه وارد شده و نام مدیران کل و مدیران و کارمندان سرشناس را بنویسد اما از«وزیر» ومشاورانش نامی نبرد!!

اگر در انتخابات سال 1386، با توجه به شرایط موجود به دنبال حرکتی در اتاق تهران که از سال های پیش شروع شده بود ، گروهی جدید روی کار آمده و مسئولیت ها را به دست گرفته اند، آیا آنها که صدها عکس و تصویر در کنار مهند س خاموشی به عنوان نایب رئیس اتاق ایران و رئیس اتاق تهران داشته اند نباید به عنوان حق شناسی و انصاف در تاریخ نگاری از بیست و هفت سال حضور مستمر و مثمر ایشان نامی ببرند؟!!

کافی است نگاهی به ماهنامه اتاق بازرگانی ایران بیفکنند و ببینند که: صاحب امتیاز اتاق بازرگانی ایران و مدیر مسئول مهندس سید علی نقی خاموشی است!!

یک ناظر بی طرف و آگاه دلش می سوزد که دهها مسافرت مهندس خاموشی را که به کشورهای جهان اعم از اسلامی و غیر اسلامی داشته است و خلاصه اخبارشان در همین ماهنامه چاپ شده ببیند ولی نامی از ایشان در گزارش رسمی سال 1389  (چاپ شده در سال 1390) نبیند.

نگارنده به طور اتفاقی، ماهنامه های سال 1384 را که در یک مجلد گرد آمده است ورق می زند و می بیند که شماره فروردین  ماه سال سفر هیات تجاری اتاق بازرگانی به الجزایر در صفحه 16 درج گردیده و ریاست هیات به عهده مهندس خاموشی بوده است که تصویر آن نیز در ماهنامه درج گردیده و موجود است.

در صفحه 53 همان شماره دیدار رئیس اتاق بازرگانی بین المللی «ICC» آقای یانگ سونگ پارک با جناب مهندس خاموشی درج است (با تصویر) در صفحه 55 همان شماره، وابسته بین المللی وزارت اقتصاد و دارایی لوکزامبورگ در کنار ایشان است.

در شماره اردیبهشت صفحات 24 و 25 مصاحبه جناب مهندس خاموشی درباره «منابع مالی اتاق بازرگانی» درج است که ایشان توضیح کافی در مورد آن داده اند.

در صفحه 65 همان شماره عکس و تفضیل کافی در مورد دیدارهای شریعتمداری به عنوان وزیر بازرگانی با جناب خاموشی است که وزیر بازرگانی وقت می گویند: «همکاری هشت ساله وزارت بازرگانی با اتاق ایران بسیار مثمر ثمر بوده است»

در شماره خرداد، در صفحه 26 مصاحبه اختصاصی ایشان  با روزنامه همشهری درج است و در صفحه 30 همین شماره «اجلاس شورای مرکزی ایران و ترکیه» با تصویر و توضیع مندرج گردیده است.

در شماره تیر ماه در صفحه 20 و 21 شرح توافقنامه همکاری اتاق ایران با بنیاد شهید درج شده که اتفاقا” در تصویر مربوطه شخص این جانب نیز افتخار حضور دارم…

نگارنده، انصافا” نیازی نمی بیند که بیش از این به ذکر نمونه ها بپردازد بلکه هر محققی را به دیدن و مطالعه نشریات مهم ایران اعم از کیهان، اطلاعات، همشهری و روزنامه های اقتصادی دعوت می کند تا دریابد که نام نبردن از جناب مهندس خاموشی، عملا” همانند «پوشاندن چهره ی خورشید» است…

دریغا که در عصر اطلاعات،IT و ثبت دقایق تاریخی، چگونه برخی مسئولان به خود اجازه می دهند که حقیقتی به این مهمی، واضحی و درخشندگی را نادیده بگیرند.

اگر فرصت بیشتری دست دهد، نگارنده با مراجعه به مدارک موجود، رئوس خدمات ایشان و پروژه های انجام شده در زمان تصدی ایشان بر اتاق بازرگانی ایران را یکایک برمی شمرد تا در نوشته ای منسجم، از این قلم باقی بماند.

ناگفته نماند که همین نشریه منظم و مهم ماهانه نیز در سال های اخیر تعطیل شده و دیگر منتشر نمی شود و ظاهرا” مسئولان محترم به داشتن سایت اتاق در فضای مجازی استناد کرده اند… گویی نمی دانند که متاسفانه ظرفیت سایت محدود است و مطالب مندرج در این نیز پس از مدتی کوتاه از بین خواهد رفت.

در پایان…نظر مسئولان را به «رفع نقص واضح» کتاب 127 جلب می کنم!! گویا دست تقدیر هم ناخودآگاهانه طراح را واداشته تا بر روی جلد، «بیست و هفت» را جدا بنویسد و ثابت کند که بیست و هفت سال از تاریخ اتاق ایران، در گزارش رسمی آقایان از قلم افتاده است!!

دریغا… که آیندگان و دانایان امروز در این زمینه چه قضاوتی خواهند نمود و «تقوای سیاسی علمی» مسئولان را چگونه ارزیابی خواهد کرد.

* توضیح: سلسله مقالات افشاگرانه راجع به وضعیت فعلی نابه سامان اتاق بازرگانی ، صنایع ، معادن و کشاورزی به زودی با ارائه مدارک مستند و اسناد لازم منتشر خواهد شد. لطفا در جهت بهبود وضعیت نماینده بخش خصوصی و اقتصاد کشور ما را با ارسال نوشته ها و مدارک مستند مربوطه در این مورد یاری فرمایید.

مشاهده بیشتر

اخبار مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا